Pi jest jedną z pierwszych odkrytych przez człowieka liczb niewymiernych. Oznacza stosunek długości obwodu koła do długości jego średnicy. Jest też pierwszą literą greckiego słowa „perimetron”, oznaczającego obwód. Datę 14 marca na Dzień Liczby Pi wybrano nieprzypadkowo – w Stanach Zjednoczonych zapisuje się ją jako 3.14, tak jak przybliżoną wartość ludolfiny. Jako pierwszy wartość liczby Pi, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, obliczył najprawdopodobniej Archimedes w III w. p.n.e. Jednak odkryli ją ci, którzy wymyślili koło, czyli Sumerowie. Informacje o Pi znajdują się też w Piśmie Świętym, bo liczba ta pojawia się przy okazji budowy świątyni Salomona. Pi badali również Egipcjanie, którzy podawali, że jest to 16/9 podniesione do kwadratu, co było już dosyć dokładnym przybliżeniem tej liczby. Na początku XVII w. niemiecki matematyk Ludolph van Ceulen, podał jej rozwinięcie z dokładnością do 35 miejsc po przecinku. Po śmierci uczonego, liczbę Pi wyryto na jego nagrobku i właśnie dzięki niemu liczba Pi bywa nazywana „ludolfiną”. Pod koniec XIX wieku brytyjski matematyk amator William Shanks obliczył wartość liczby Pi z dokładnością do 707 miejsc po przecinku. Ponieważ obliczenia prowadził ręcznie, osiągnięcie to zajęło mu 15 lat.
W styczniu 2020 Timothy Mullican uzyskał dokładność 50 bilionów miejsc po przecinku przy pomocy specjalnego programu obliczeniowego. Obliczenia zajęły 303 dni, a sama liczba zajęła około 281 TB (Terabajtów, 1 Terabajt = 1 000 000 Megabajtów) miejsca pamięci.
Zapamiętanie kilkunastu początkowych cyfr po przecinku w rozwinięciu dziesiętnym liczby Pi nie jest sprawą łatwą, lecz tutaj przychodzi na pomoc poezja. Znane są wiersze, które w prosty sposób rozwiązują ten problem. Licząc litery w poszczególnych wyrazach, otrzymujemy kolejne cyfry Pi.
Raz w maju, w drugą niedzielę
Pi liczył cyfry pan Felek.
Pomnożył, wysumował,
Cyferki zanotował,
Ale ma ich niewiele…
π ≈ 3,141592653589793238……..
Liczba Pi inspiruje nie tylko naukowców, ale również artystów. Jeden ze swoich wierszy poświęciła jej nasza noblistka Wisława Szymborska. Tak opisuje ludolfinę w wierszu pt. „Liczba Pi”:
Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe,
pięć dziewięć dwa ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem
osiem dziewięć obliczeniem…
Podsumowanie Święta Liczby Pi
W dniu 11 marca 2022 roku cała szkoła świętowała Międzynarodowy Dzień Liczby Pi, który każdego roku obchodzony jest 14 marca, ponieważ w notacji amerykańskiej datę tę zapisuje się jako 3.14 (marzec. 14), co kojarzy się z przybliżeniem liczby Pi.
Chcieliśmy wszystkim pokazać, że matematyka, to nie tylko liczby, wzory i trudne zadania, ale również znakomita przygoda i mnóstwo zabawy.
Na początku lekcji matematyki uczniowie obejrzeli film „Liczba Pi ,czyli pani Ludolfina”. Następnie wzięli udział konkurencjach przeprowadzonych w trzech grupach wiekowych: klasy I-III, klasy IV-V i klasy VI-VIII.
Uczniowie klas I-III wykonali gazetkę ścienną o liczbie Pi oraz brali udział w konkursie plastycznym i projekcie o liczbie Pi na słodko.
Uczniowie klas IV-V i klas VI-VIII wzięli udział w następujących konkurencjach:
Pierwsza konkurencja: na podstawie informacji zawartych w filmie podaj jak najwięcej praktycznych zastosowań liczby Pi.
Druga konkurencja : przygotuj hasło promujące matematykę.
Trzecia konkurencja: wykonaj liczbę Pi w 3 D.
Czwarta konkurencja: wypisz jak najwięcej wyrazów rozpoczynających się na Pi w wyznaczonym czasie.
Piąta konkurencja: ”Matematyczne skojarzenia”, czyli do danego hasła dopisz odpowiednie pojęcie matematyczne.
Oprócz konkurencji każda klasa miała wcześniej wykonać gazetkę ścienną o liczbie Pi i przygotować słodki poczęstunek: muffinki, ciasteczka, ciasto z liczbą Pi.
Każda konkurencja była punktowana, a gazetkę ścienną i liczbę Pi w wymiarze 3D oceniło jury w składzie: pani dyrektor Magdalena Tęcza, pani pedagog Magdalena Wawro i nauczyciel plastyki pani Elżbieta Poznańska-Gondek.
Na górnym korytarzu przed lekcjami i w czasie przerw można było oglądać ciekawe filmy o liczbie Pi i słuchać piosenek o tej liczbie. Było ciekawie i wesoło.
Wyniki konkursu :
klasy I-III: wygrała klasa 1
klasy IV-V: wygrała klasa 4
klasy VI-VIII: wygrała klasa 8b
Serdecznie gratulujemy!!!
Dziękujemy pani Elżbiecie Poznańskiej – Gondek za pomoc w dekoracji oraz Rodzicom za pomoc w organizacji projektu o liczbie Pi na słodko. Przepyszne ciasta z liczbą Pi oraz muffinki z liczbą Pi uświetniły obchody tego święta. Gratulujemy wszystkim uczestnikom i zachęcamy do udziału w kolejnej edycji zabawy z liczbą Pi w przyszłym roku!
Organizatorzy: Jadwiga Zymełka, Maria Pieczonka-Ferenc, Dominika Sobecka